Türkçe Öğretmenliği Ders Notlarım: Şinasi'nin Eserleri ve Bu Eserler Hakkında Çeşitli Bilgiler

“Bugünkü Türk düşüncesinin, Türk edebiyatının, Türk gazeteciliğinin öncülerinin başında Şinasi gelir.”

Ziyad Ebüzziya

ŞİNASİ_______________

Eserleri ve bu eserler hakkında bilgiler

Şinasi, Türk edebiyatı dünyasında bilinen bazı kişilerin aksine çok sayıda eser oluşturmamıştır; sayıca az olan eserleri günümüz Türk edebiyatına büyük yenilikler getirmiş ve bu eserlerin etkileri hala açık bir şekilde görülmektedir. Gazete makaleleri, edebiyat hayatımıza yenilikler getiren mensur eseri ve dil üzerine çeşitli yazıları mevcuttur.

Şinasi kendisini önce şiirle göstermiş, sonra nesre geçmiştir. Önceleri çok koyu ve çok ağdalı ağır bir lisan kullanmış ve sonraları günümüz Türkçesine en yakın haliyle yalın eserler vermiştir. Fransızca’dan çeviri birçok şiiri bulunur ve Şinasi bu alanda çalışmalar sergileyen edebiyatımızdaki ilk isimdir. Şinasi şiirlerini “Tercüme-i Manzume” ve “Münhatabat-ı Eş’arım” isimli kitaplarda yayımlamıştır. Fransızca’dan çeviri olan şiirleri 1859’da yayınlanmıştır.

“Şair Evlenmesi” isimli mensur bir eser ve dil üzerine “Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye” ile yayınlanan “Sarf-u Nahv-ı Türki” ile “Kamus-ı Türki” isimli eserleri vardır. Şinasi’nin Şair Evlenmesi isimli eseri edebiyatımızda yayınlanmış ilk tiyatro eseridir ve tek perdelik bir komedidir. Eser, günlük hayattan örneklemeleri perdeye yansıtarak gerçekçiliği ve olağan çevremizi bize sunmaktadır.

Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye O’nun önemli eserlerinden biridir ve günün atasözlerinin bir koleksiyonu olmasıyla birlikte bu atasözlerinin çoğunun Fransızca, Arapça ve Farsça karşılıkları da eserde bulunmaktadır. Şinasi’nin neredeyse her şeyini yazmış olan Ziyad Ebüzziya’nın da eklentileri ile bu eser daha da büyümüştür.

Diğer eserleri:

Lugat-Kamus:
Şinasi, Osmanlı’da kullanılan edebi dilin, halk dili ile aynı olması gerektiğini düşünmekteydi. Bu düşüncesini Fransa’da bulunduğu zamanlarda yaptığı incelemeler sonucunda geliştirmiş ve sonucunda “Lugat-Kamus” isimli eseri oluşturmuştur. O’na göre Osmanlı edebiyatı da aynı Fransız edebiyatı gibi yaygın olmak istiyorsa halk dilini edebiyat alanında da kullanmalıydı.

Fatin Tezkiresi:
Dönemin şairlerini tanıtan bir eserdir.

Sarf Mecmuası:
Bir tür sarf kitabıdır ve Şinasi tarafından “Sarf Mecmuası” ismi verilmiştir. Taslakları kaybolduğu için basılamamıştır.

Gazeteleri:

Tercüman-ı Ahval gazetesi

Şinasi ilk 24 sayısına edebi anlamda destek vermiştir.

Tasvir-i Efkar gazetesi

Şinasi’nin kendi gazetesidir. İlk edebi tartışmalar bu gazete ile başlamıştır. O dönemde hürriyet düşüncesi yayması bakımından gazetenin önemi büyüktür.