Tevfik Fikret / Eserleri ve Edebî Kişiliği

TEVFİK FİKRET

·         Gerçek adı Mehmed Tevfik'tir.

·         Hat sanatı ve Fransızca konularında dersler vermiştir.

·         1896'da Servet-i Fünûn Dergisi’nin Yazı işleri Müdürlüğü'ne getirilmiştir.

·         1906'da Robert Koleji yanına ev yaptırıp "Aşiyan" adını vererek hanımı ve oğlu Halûk'la birlikte orada yaşar.

Edebi Kişiliği:

·         Şiirle arası küçük yaştan itibaren iyiydi ve o sıralarda yazmaya başlamıştır.

·         Muallim Naci ile Recaizâde Mahmut Ekrem şiirleri arasında uzun süren bir arayış dönemi yaşamıştır.

·         Sonraları Fransız şiiriyle tanışmıştır. Özellikle François Coppe’den etkilenmiştir ve ileride kendi şiirini oluşturmaya çalışmıştır.

·         Fikret’in kişiliğindeki titizlik şiirlerine de yansımış ve böylece kendine has bir üslup oluşturabilmiştir.

·         Kişilik bakımından şairin özgürlükçü, adaletli, devrimci ve hümanist oluşu şiirlerinde bu belirgin temaları vurgulamasını sağlamıştır.

·         Türk şiirinde insan, fen, teknik ve bilim tutkusunun oluşup gelişmesi Fikret sayesinde olmuştur.

·         Aruzu iyi bir biçimde kullanmış; Türkçemizin ahengini bozmadan eserler verebilmiştir.

·         Batılı tarzdaki Türk şiirinde “sone”yi ilk kullanan Fikret’tir.

      

Rübab-ı Şikeste:

·         Birinci baskısındaki şiirleriyle Fikret, tamamiyle sanat için sanat anlayışına sadıktır.

Fikret Rübab-ı Şikeste’deki şiirleri sırasıyla şunlardır:

o   Rübab-ı Şikeste

o   Aveng-i Tesavir

o   Aveng-i Şuhur

o   Eski Şeyler

·         Kitabın Aveng-i tesavir bölümü, şairin Fuzuli, Nef’i, Nedim, Ekrem, Hamid ve Cenab için yazdığı altı manzum portreden oluşur.

·         Bu manzumeler ile Fikret tasvir ettiği şairlerin sanat karakterlerini belirtmek, üsluplarını yaşatmak, ruhi tahlillerini yapmak istemiş ve başarılı da olmuştur.

·         Onun bu tarzına örnek olarak Rübab-ı Şikeste bölümüne aldığı Zeka ve Seza şiirlerini de ilave etmek mümkündür. Bunlardan Zeka İsmail Safa’yı Seza da Rıza Tevfik’i tasvir için yazılmışlardır.

Bu şiir kitabının asıl önem arz eden şiirleri, eserin başlangıcında yer alanlardır ki bunlar en büyük bölümü teşkil eden Rübab-ı şikeste kısmındadır. Şairin tabiat tasvirleri, çekingen aşk şiirleri, dini heyecan şiirleri, kahramanlık şiirleri ve bahtsızlar için söylediği şiirler, aile sevgi terennümleri hep bu kısmın sayfalarında yer almıştır.

Halûk’un Defteri:

·         Fikret kendi el yazısıyla yazmıştır.

·         Taşbasması ile basılan bu kitab, şair bir baba’nın içtimai, ahlaki, milli, vatani ve insani öğütleri kendi çocuğunun şahsiyetinde bütün yurt gençliğine sunduğu, karakteristik bir eserdir.

Bu kitabın sayfaları arasında yer alanlar:

o   Halûk’un defteri

o   Zelzele

o   Promete

o   Halûk’un Veda’ı

o   Hayata Karşı Beşer

o   Sultaniye

o   Ferda

o   Gökten Yere

·         Rübab-ı Şikeste’sinde sanat için sanat ilkesine olabildiğince sadık kalan şair, Halûk’un Defterinde azimli ve ulvi bir peygamber lisanı kullanmıştır.

·         Halûk’un Defteri 1911 yılında yazılmış, ikinci kitabı yeni harflerle 1945’te basılmıştır.

Rübabın Cevabı:

·         Tevfik Fikret’in halkçı ve vatancı şairliğinin olgun ve kuvvetli bir örneğidir.

·         1911'de basılan "Rübabın Cevabı"ndaki şiirlerde halkın acılarını, oluşturulan baskı ve haksızlıkları anlatır.

·         Şair bu manzumeyi kendisine de uzun gelen bir sessizlik döneminden sonra 1911’de yazmış ve “Servet-i Fünun Aile-i Fikriyesi”ne ithaf etmiştir.

·         Bu kitapta yer alan "Tarih-i Kadim'e Zeyl" başlıklı şiirde şair, kendisini eleştiren M. Akif Ersoy'a yanıt verir. Din ve doğa konusundaki görüşlerini belirtir. Kendisinin, doğanın bir izleyicisi olduğunu söyler.

Şermin:

·         Şairin hayatının son yıllarında, bir çocuk ruhu ve çocuk Türkçesiyle, hece vezniyle yazdığı çocuk şiirlerinden oluşturulmuş bir eserdir.

·         Eser, çocuk ruhuna hitabeden canlı tabiat tasvirleri,  oyun ve öğüt manzumeleri içerdiği için çocuk edebiyatının önemi büyük yapıtları arasında yerini almaktadır.

Tarih-i Kadim

·         Ölümünden uzun bir süre geçtikten sonra oluşturulmuştur.

·         Bu eserde T. Fikret’in ruhi buhranlar içinde kıvranan bir yapısı oluşmakta ve yansımaktadır.

Türkçe Ders Notları ve Ödevleri tüm içeriği by http://turkcedersnotlarim.blogspot.com/ is licensed under a Creative Commons Attribution-Gayriticari-ShareAlike 3.0 Unported License.
Bu lisansın kapsamı dışındaki izinler http://turkcedersnotlarim.blogspot.com/p/hakknda.html adresinde mevcut olabilir.

Kaynaklar:

      I.            Tevfik Fikret: Yaşamı - Sanatı - Yapıtları, Yerguz, İsmail, Engin Yayıncılık,1997

    II.            Tevfik Fikret: Yaşamı, Düşünce Dünyası, Sanatçı Kişiliği ve Seçme Şiirleri, Mehmet Fuat, Yapı Kredi Yayınları, ISBN: 9753632398, 1995.